Eén van de bekendste en afschuwelijkste overdraagbare ziekten

Lepra of melaatsheid

Lepra is een besmettelijke huid- en zenuwziekte die wordt veroorzaakt door de bacterie Mycobacterium leprae of Mycobacterium lepromatosis. De bacterie werd in 1873 voor het eerst beschreven door de Noorse arts Armauer Hansen. Sinds 2008 is bekend dat er twee varianten bestaan. Lepra is een van de ziekten die aangeduid werden met melaatsheid. In veel culturen rust een stigma op mensen die lijden aan lepra. Besmetting treedt op door ademhaling, hoesten en niezen. Hierdoor worden bacteriën verspreid en die kunnen zo bij anderen weer binnendringen via neus en keel of via huidwondjes, vaak ontstaat dit door eczeem, de huid is hierbij aangetast en makkelijk doordringbaar. De meeste mensen zijn van nature resistent tegen de bacil en zullen dus na besmetting de ziekte niet ontwikkelen. De bacil ontwikkelt zich zeer langzaam waardoor de incubatieperiode, de tijd voor de besmette persoon ziekteverschijnselen gaat tonen, zeer lang kan zijn: normaal tussen twee tot zes jaar, maar het kan oplopen tot twintig jaar. Buiten het menselijk lichaam kan de bacil niet overleven, de kans op besmetting door voorwerpen is dus bijzonder klein.De ziekte is niet erfelijk, maar de natuurlijke weerstand tegen de ziekte zou wel erfelijk kunnen zijn. 

Oorsprong en verspreiding

biologisch en genetisch onderzoek hebben geholpen om de origine van lepra te situeren. Uit genetische studies blijkt dat de origine van lepra moet gezocht worden in Oost-Afrika of Centraal-Azië. Een genetisch onderzoek op de bacil door het Pasteur-instituut kwam tot de conclusie dat er twee mogelijkheden zijn voor de oorsprong van de ziekte. Volgens de eerste hypothese zou de ziekte ontstaan zijn in Azië, maar de meest waarschijnlijke hypothese is dat lepra uit Oost-Afrika komt. Directe bewijzen van lepra werden gevonden in een skelet uit 2000 v.Chr. opgegraven in Rajasthan in Indië. Buiten India vindt men de eerste bewijzen uit de 2e eeuw v.Chr. in de Egyptische Dakleh-oase, van de 4e tot de 1e eeuw v.Chr. in Centraal-Azië en tussen 300 v.Chr. en 200 n.Chr. in Zuidoost-Azië. Maar ook in documenten wordt lepra beschreven. Een van de vroegste documenten die een goede beschrijving van de ziekte geven, werd gevonden in de tombe van Shui-lu-ti in China die stamt uit de 3e of de 4e eeuw v.Chr. In de geschriften van de Indische arts Susruta uit ca. 600 v.Chr. wordt lepra vrij duidelijk omschreven. 

Melaatsheid in de Bijbel

Is de Bijbel betrouwbaar? Info over betrouwbaarheid van de BijbelDe ziekte die in de Bijbel melaatsheid of (in de Nieuwe Bijbelvertaling) 'huidvraat' wordt genoemd, wordt vaak gelijkgesteld met lepra. In de vertalingen van het Oude Testament wordt het Hebreeuws Tsara'at vertaald als melaatsheid of huidvraat maar zal het echter in de meeste gevallen niet om lepra gaan: lepra werd waarschijnlijk pas in de 4e eeuw v.Chr. meegenomen vanuit het Verre Oosten. Waarschijnlijk wordt met Tsara'at (letterlijk: plaag) een schimmelachtige aandoening bedoeld. In het boek Leviticus staan uitgebreide reinigingsvoorschriften beschreven voor melaatsen. Een daarvan is dat de melaatse afgezonderd zal wonen. In een gelijkenis vertelt Jezus over een rijke man en Lazarus, een arme bedelaar. Overdekt met zweren stilde hij zijn honger met wat van de tafel van de rijke man viel. Uiteindelijk zullen de rollen omgedraaid zijn: Lazarus erft de hemelse heerlijkheid, de rijke man de vlammen van het dodenrijk. Hoewel in de Bijbel niet is vermeld dat Lazarus melaats is, is hij toch een symbool voor leprapatiënten geworden. Het Oudnederlandse woord voor lepra (laser, lasere, laserheit) is van deze Lazarus afkomstig. 


Pater Damiaan


Pater Damiaan bleef | Nederlands DagbladOp 10 mei 1873 kwam hij aan op Molokai, waar op dat moment 816 leprozen verbleven, op de kale landtong Kalaupapa, afgesneden van de rest van het eiland door een steile rotswand. Hij reorganiseerde er de verwilderde gemeenschap, begon met de bouw van een kerk en de aanleg van wegen. Naast zijn werk als priester vervulde hij ook de rol van dokter, timmerman, ziekenverzorger, begrafenisondernemer en hij maakte zelfs doodskisten en groef graven. Hij stelde begrafenisverzekeringen in waarvan nieuwkomers verplicht lid moesten worden. Zijn komst was een keerpunt voor de kolonie: wetten werden nageleefd, er kwamen degelijke huizen, hij bouwde twee melaatsendorpen, en een school. De hygiënische en materiële levensomstandigheden verbeterden en hij stichtte er een centrum van bloeiend christendom door de parochie van de heilige Filomena op te richten. In zijn tijd telde de kolonie 800 tot 1000 melaatsen. november 1884 werd bij hemzelf lepra vastgesteld. Aanvankelijk beschuldigden critici hem van ontucht met een vrouw, omdat men in die tijd ervan uitging dat lepra een gevolg was van syfilis. Daarom werd hij regelmatig onderworpen aan vernederende medische onderzoeken. Damiaan was waarschijnlijk al vanaf 1876 door de ziekte besmet. Met de hulp van vier anderen bleef Damiaan echter verder werken tot veertien dagen voor zijn dood op 15 april 1889 om 8.00 uur in de ochtend. Hij stierf toen hij 49 jaar oud was. Hij werd begraven onder de pandanusboom die hem tijdens de eerste weken op het eiland tot onderkomen had gediend.

Zalig verklaring

Pater Damiaan: een tijdslijn - Gemeente TremeloIn 1968 werd zijn zaligverklaringsproces aanhangig gemaakt. Op 7 juli 1977 werd Pater Damiaan eerbiedwaardig verklaard door Paus Paulus VI. Op 4 juni 1995 werd hij door Paus Johannes Paulus II zalig verklaard tijdens een openluchtmis voor de Basiliek van Koekelberg, nadat de Medische Commissie van de Congregatie voor de Heiligverklaringen op 5 december 1991 de genezing van de Franse kloosterzuster Simplicie Hué van darmkanker na een gebed tot Damiaan, had erkend als mirakel. Ongeveer honderd Hawaiianen, onder wie zes lepralijders, waren bij die plechtigheid aanwezig. Na de plechtigheid werd de rechterhand van Pater Damiaan als relikwie overgebracht naar Molokai en uiteindelijk op 22 juli 1995 begraven in Kalawao op Molokai. 


Heilig verklaring

Audrey Toguchi (° 1928) uit Hawaï genas in 1998 op onverklaarbare wijze van uitgezaaid liposarcoom, onder andere in haar longen, nadat ze had gebeden op het graf van Damiaan. Haar arts had haar eerder medegedeeld dat er van haar ziekte nog nooit iemand genezen was. Hij stond versteld en stuurde de longfoto's naar Rome. De Kerk erkende deze genezing als een wonder. Eerder was de Franse zuster Simplicie Hué al van een dodelijke ziekte genezen. De beide wonderen samen lieten de heiligverklaring van Damiaan toe.

De heilige Pater Damiaan De Veuster

Bron:

Reacties

  1. Heel leuk dat je dit onderwerp aanpakt. De oorsprong van de ziekte kende ik niet, maar wist wel dat deze toch ook al zijn tijd mee gaat. Ik herinner mij nog de zalig verklaring van Pater Damiaan en dat we dan in de lessen godsdienst daar heel veel moesten over leren. Ieder jaar opnieuw kwam Damiaan dan weer naar boven en moesten we kijken naar de filmpjes die zijn werk verder zetten. In het derde middelbaar heb ik ook nog van deur tot deur gegaan om stiftjes te verkopen voor de Damiaanactie.

    De manier waarop mensen redeneren doorheen de tijd blijft tot op vandaag merkwaardig en veelal ook schrijnend als je het mij vraagt. Stel je voor dat we nu onze CODID19-patiënten op een eiland zouden dumpen en hen zo aan hun lot overlaten.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Interessante blog! Ik wist niet dat de meesten immuun zijn voor deze ziekte. Ik wist niet dat de oorsprong van lepra zo ver voor Christus al terugging. Het is dus een ziekte waar we al lang mee te maken hebben. De reinigingsvoorschriften kunnen we wat beschouwen als de maatregelen die wij nu meemaken? Pater Damiaan lijkt volgens mij een persoon met een sterk karakter. Je moet het maar doen om naar een eiland te gaan waar alleen lepra-patiënten zitten en zelf het risico hebben om lepra op te lopen wat uiteindelijk gebeurd.

    BeantwoordenVerwijderen

Een reactie posten